صفت ها در زبان ترکی استانبولی
صفت ها در زبان ترکی استانبولی
صفت ها Sıfatlar
اسمی که خصوصیات موجودات را نشان می دهد صفت می گویند. مانند:
کوچک ،بزرگ ، مسن ،سبز ،زرد
Küçük , Büyük ,Yaşlı ,Yeşil ,Sarı
صفت ها به دو بخش اصلی تقسیم می شوند:
A – صفت های توصیفی Niteleme Sıfatları
B – صفت های توضیحی (صفات مشخص کننده) Belirtme Sıfatları
A – صفت های توصیفی Niteleme Sıfatları :
این نوع صفت ها چهار قسم است:
A-1- صفت مقایسه ای Sıfatları Karşılaştırma (صفت تفضیلی و عالی-تر).
برای صفت مقایسه ای از کلمات en و daha استفاده می شود.
3 |
2 |
1 |
En Büyük ev |
Daha Büyük ev |
Büyük ev |
بزرگترین خانه |
خانه بزرگ تر |
خانه بزرگ |
En Güzel çiçek |
Daha Güzel çiçek |
Güzel çiçek |
زیبا ترین گل |
گل زیبا تر |
گل زیبا |
En İyi insan |
Daha İyi insan |
İyi insan |
خوبترین انسان |
انسان خوب تر |
انسان خوب |
En Yaşlı adam |
Daha Yaşlı adam |
Yaşlı adam |
پیر ترین مرد |
مرد پیر تر |
مرد پیر |
توجه : جهت توصیف چگونگی هر چیز ویا جاندار را با استفاده از کلمات gibi (مانند) و kadar (باندازه) می توان ارایه نمود.
احمد مانند علی درس خوان است. |
Ahmet , Ali gibi çalışkandır. |
سارا باندازه سراپ درس خوان است. |
Sara , Serap kadar çalışkandır. |
A-2– صفت عالی-ترین Sıfatları Pekiştirme
برای عالی کردن صفات از حروف m ,p ,r ,s استفاده می شود. این حروف پسوند نیستند بلکه بعد از سیلاب اول اضافه می شود سپس خود صفت می آید. مثال:
سفید ِ سفید ، خیلی سفید – سفیدترین |
Beyaz → Bembeyaz |
سیاه ِ سیاه ، خیلی سیاه – سیاه ترین |
Kara→Kapkara |
تمیز ِ تمیز ، خیلی تمیز – تمیزترین |
Temiz → Tertemiz |
راست ِ راست ، خیلی راست – راست ترین |
Dğoru→Dosdoğru |
A-3 – صفت تصغیری (کوچک کردن) Sıfatları Küçültme
با پسوندهای زیر می توان مفهوم و معنی کلمات را تصغیر نمود .( یعنی کمی کوچکتر از مفهوم خود کلمه ).
(- ca , -ce)
( – cık , – cik , -cuk , -cük)
(-ımsı , imsi , umsu)
(-ımtırak ,- imtrak ,- umtrak)
کمی ارزان |
Ucuzca |
+ ca→ |
Ucuz ارزان |
مکی تمیز |
Temizce |
+ ce→ |
Temiz تمبز |
کمی کوچک |
Ufacık |
+ cık→ |
Ufak کوچک |
کمی کوچک |
Küçücük |
+ cük→ |
Küçük کوچک |
کمی سبز |
Yeşilimsi |
+ imsi→ |
Yeşil سبز |
کمی تلخ ، تند |
Acımsı |
+ msı→ |
Acı تلخ ، تند |
کمی آبی رنگ |
Mavimtırak |
+ imtırak→ |
Mavi آبی رنگ |
کمی ترش |
Ekişmtırak |
+ imtırak→ |
Ekşi ترش |
A-4– صفت (عنوان) Sıfatları Unvan
این صفات قبل و بعد از اسم انسان های مهم و خاص می آید و نشان دهنده رتبه ،نوع شغل و احترام به شخص خاص است.
صفاتی که قبل از اسم می آیند. مثال:
سارا ایشیک محترم |
Sayın Sara Işık |
آقای اسماعیل یوجل |
Bay İsmail Yücel |
خانم سرپیل اوزترک |
Bayan Serpil Öztürk |
پروفسور دکتر جاهید کاوجار |
Cahit Kavcar Prof. Dr |
مدیر عامل علی آجار |
Genel Müdür Ali Acar |
مارشال فیضی چاکماک |
Marşal Fevzi Çakmak |
استاد احمد یوسفی |
Hoca Mehmet yevevi |
صفات عنوانی که بعد از اسم می آیند. مثال:
فیلیز خانم |
Filiz Hanım |
اوزگور آقا |
Özgür Bey |
ارباب حسین آقا |
Hüseyn Efendi |
شهربان خاتون |
Şehirban Hatun |
حسن خان |
Hasan Han |
بابور شاه |
Babür şah |
زینب عمه |
Zeynep Hala |
فاطمه ننه |
Fatma Nine |
B – صفت های توضیحی (صفات مشخص کننده) Belirtme Sıfatları
صفت های توضیحی به صفت های :
B -1 – صفت های اشاره ای İşaret Sıfatları
B -2 – صفت های سئوالی Soru Sıfatları
B -3 – صفت های مبهم Belgisiz Sıfatları
B -4 – صفت های شمارش Sayı Sıfatları
تقسیم می شود.
B-1 – صفت های اشاره ای İşaret Sıfatları
صفت اشاره ای عبارتند از : Bu و Şu وO: این ، (بین این و آن) ، آن
صفت اشاره حتما قبل از اسم می آید. مثال:
این نامه را به مادرم بده |
Bu mektubu anneme ver. |
آیا شما می خواهید با این خانم ازدواج کنید؟ |
Siz şu kadınla evlenmek istiyor musunuz? |
(توضیح: در درس ضمایر اشاره به Bu , O , Şu را نیز خواهیم خواند در آن حالت دیگر اسمی وجود ندارد و Bu , şu , O بجای اسم بکار خواهد رفت). مثال:
این بچه را می شناسید؟ |
Şu çocuğu tanıyor musunuz? |
آیا این قلم مال تو است؟ |
Bu kalem senin mi? |
در آن کوه ها جنگل های زیبایی است |
O dağlarda güzel ormanlar var. |
آن روز ترا خیلی جستجو کردم |
Seni o gün çok aradım |
B-2 – صفت های سئوالی Soru Sıfatları
صفت سئوالی اسم ها را در حالت سئوالی نشان می دهد. صفت سئوالی عموما با کلمات زیر نشان داده می شود:
Nice |
Nasıl |
Nekadar |
Ne |
چه- چگونه |
چطور |
چقدر |
چه |
Kaçıncı |
Kaç |
Ne biçim |
Ne gibi |
چندمین |
چند |
چه شکلی |
چه طور – چه جور |
Ne türlü |
Hangi |
Kaçar |
|
چه جور |
کدام |
چندتایی |
مثال:
شما چه کاره هستید؟
Siz ne iş yapıyorsunuz?
چه جور (چگونه) کتابی می خواهید؟
Nasıl kitap istiyorsunuz?
در آنجا هوا (چه طور) چه شکلی است؟
Orada havalar nice?
شما چه (چگونه) سئوالی دارید؟
Sizin ne gibi sorularınız var?
در آنجا چند روز می مانید؟
Orada kaç gün kalacaksınız?
شما در کدام خانه می نشینید؟
Siz hangi evde oturuyorsunuz?
B -3 – صفت های مبهم Belgisiz Sıfatları
این صفات اسم ها را بطور یقین مشخص نمی کند بلکه حدس قریب به یقین اعلام می کند.
صفت مبهم (حدسی) عموما با کلمات زیر نشان داده می شود:
Bir kaç |
Birtakım |
Bir |
Hiç |
یک چند |
یک گروه |
یک |
هیچ |
Bütün |
Her hangi |
Bazi |
Her |
همه |
هر کدام |
بعضی |
هر |
مثال:
دیروز یک گروه از انسان ها در خیابان ها راه پیمایی کردند. |
Dün Birtakım insanlar caddelerde yürüyüş yaptılar. |
در این دوره به کسی اطمینان نکنید. |
Bu devirde her adama güvenmeyeceksin. |
بعضی انسان ها فقط به فکر درآمد خودشان هستند. |
Bazı insanlar yalnız kendi çıkarlarını düşünür. |
روزی خواهد رسید که انسان ها با تفاهم زندگی کردن را یاد خواهند گرفت. |
Gün gelecek bütün insanlar dostça yaşamayı öğrenecek. |
B -4 – صفت های شمارش Sayı Sıfatları
a – شمارش اعداد اصلی را نشان می دهد. مثال:
برای بچه کوچولو سه لیتر شیر خریدم. |
Küçük cocuk için üç litre süt aldım. |
از میوه فروشی دو کیلو گوجه فرنگی خریدم |
Manavdan iki kilo domates aldım. |
b – شمارش اعداد ردیفی ویا ترتیبی را نشان می دهد.
در جواب پرسش چند ، چندمین ، پسوند –ıncı / inci /- uncu / – üncü – به آخر اعداد اضافه می شود. مثال:
احمد کلاس سوم است |
Ahmet üçüncü sınıfta. |
یکمین Birinci |
Bir + inci |
c – صفت سهم دادن (تقسیم کردن) Üleştirme Sıfatları
قسمت ویا بخشی از یک چیزی را نشان می دهد.
کلماتی که به حرف بی صدا ختم می شود وبا پسوند –ar /-er نشان می دهند. مثال:
به همه بچه ها پنج تایی سیب بدهید. |
Bütün çocuklara beşer elma verin |
به بچه ها سه تکه کیک (شیرینی) دادم. |
Çocuklara üçer dilim pasta verdim. |
در باغچه نه تایی درخت بکارید. |
Bahçeye dokuzar ağaç ekin. |
کلماتی که به حرف صدا دار ختم می شود از -şar / – şer استفاده می شود. مثال:
دوتا دوتا بیایید. |
İkişer ikişer geliniz. |
به بچه ها شش تا دفتر بدهید. |
Çocuklara altışar defter verinizç |
d– صفت اعداد اعشاری (کسری) Kesir Sayı Sıfatları
این صفت شمارش اعداد را بصورت کسر و اعشاری نشان می دهد. مثال:
این لباس را یک چهارم قیمت خریدم. |
Bu elbiseyi değerinin dörtde biri fiyatına aldım. |
امسال قیمت ها صد در صد افزایش یافته. |
Bu yıl fiyatlara yüzde yüz zam yapıldı. |
حقوق شما را این ماه ده درصد افزایش خواهیم داد. |
Sizin maaşınıza bu ay yüzde on zam yapacağız. |
منبع: کتاب گرامر جامع زبان ترکی استانبولی نوشته استاد محمت هنگیرمن
ترجمه از استاد کامبیز داداش زاده مدرس و مترجم زبان ترکی استانبولی
برای دانلود کتاب فوق بر روی لینک زیر کلیک کنید:
آموزش خصوصی بصورت تضمینی زبان ترکی استانبولی با استاد رضا عباسی مولف 4 عنوان کتاب آموزشی ترکی استانبولی ، مولف دو عنوان پکیج آموزش ترکی استانبولی ،
آموزش مکالمه ترکی استانبولی فقط با سی جلسه
09126703297
آموزش از راه دور با پکیج های آموزشی گرامر و مکالمه استاد رضا عباسی ، اولین و برترین متدهای آموزش ترکی استانبولی
پکیج آموزش ویدیویی گرامر های زبان ترکی استانبولی بر اساس کتاب هیتیت
پکیج آموزش مکالمه زبان ترک استانبولی با جدیدترین متدهای آموزشی
دانلود کتاب های آموزشی ترکی استانبولی ، منابع صوتی و تصویری آموزشی ، داستانهای ترکی استانبولی و هزاران منابع دیگر ترکی استانبولی وارد لینک زیر شوید: